Ospa gołębia Ospa występuje w stadach gołębi na całym świecie. Jej zwiększona aktywność jest obserwowana w wilgotne lata i ciepłe zimy.  Patogen:  Wirus ospy gołębiej wywołuje typowe zmiany skóry i śluzówki u gołębi. Nie jest zakaźny dla ludzi.ani innych ssaków.  Objawy choroby:  Ospa gołębia występuje w dwóch postaciach:  - w postaci skórnej: na skórze, w szczególności w miejscach zetknięcia się naskórka ze śluzówką oka i w rejonie dziobu oraz na nogach pojawiają się strupy. Wirus wnika w skórę przez drobne pęknięcia (zadrapania, dziobnięcia i ugryzienia owadów). Strupy wyraźnie różnią się od czystej skóry, ale są do niej mocno przywarte. Nie należy ich usuwać, z powodu zagrożenia krwawieniem.  - w postaci śluzówkowej: na błonie śluzowej wyrostka dziobowego i w jamie gardła pojawiają się mocno wrośnięte w nią narośle, które mogą przeszkadzać w pobieraniu karmy i wody oraz w oddychaniu.  Infekcja zwykle ma przebieg łagodny, pod warunkiem, że zmiany na skórze i błonie śluzowej które mogą również występować równocześnie ograniczają się do lokalnych ognisk infekcji. Stan ogólny pogarsza się w przypadku wejścia wirusa do krwiobiegu i przerzutów na organy wewnętrzne. Ospa trwa około 3-4 tygodni, a w przypadku niedożywionych gołębi może przeciągnąć się do kilkunastu tygodni, a nawet miesięcy. Przebieg choroby może skomplikować wtórna infekcja bakteryjna.  Rozpoznawanie choroby:  Obie postacie choroby można stosunkowo łatwo rozpoznać po charakterystycznych strupach lub naroślach na skórze i błonie śluzowej.  Potwierdzenie podejrzewanej choroby uzyskuje się poprzez badanie mikroskopowe zaatakowanych tkanek w poszukiwaniu tzw. "wtrętów BolIingera" które zawierają duże ilości wirusów.  Podobne objawy:  (Trichomonadoza (żółty guzek), Ornitoza, katar zakaźny ("sapka").  Leczenie:  Podobnie jak w przypadku innych chorób wirusowych, nie jest znana skuteczna metoda leczenia chorych gołębi.  Jeśli w zachodzi podejrzenie zarażenia stada, można przeprowadzić szczepienia ratunkowe dla wszystkich gołębi wyglądających na zdrowe, w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się choroby (patrz roczny plan zapobiegawczy:  plan szczepień przeciw ospie gołębiej, zaczynając od dnia 4 = dnia szczepienia). Ptaków wykazujących zauważalne objawy choroby nie należy poddawać szczepieniom ratunkowym i należy je odłączyć od stada.  Zaleca się podawanie livimun® w celu pobudzenia naturalnej odporności, w połączeniu z chlortetracyclin+ aby zapobiec wtórnym infekcjom bateryjnym. Podczas rekonwalescencji należy zapewnić ptakom jak najlepszą dietę i podawać multivitamin EB12.  Uwaga:  w trakcie kuracji nie podawać gołębiom karmy zawierającej wapń (np. żwirku), ponieważ wapno wiążę chlorotetracyklinę, zmniejszając jej skuteczność.  Nie pozwalać zarażonym gołębiom na swobodne loty. Usunąć wodę do kąpieli.  Zapobieganie:  Jedyny środek ochronny stanowi aktywne szczepienie (patrz roczny plan zapobiegawczy, plan szczepień przeciwko ospie gołębiej). Ptaki uzyskują stałą odporność po 4 tygodniach.